Koronavirüs BT endüstrisini nasıl etkiler?

COVID-19 salgını sadece insanlığın sağlığını değil, aynı zamanda BT’ni de etkiledi: şirketler çalışanları uzak bir yere aktarıyor, yeni bir iPhone üretimi erteleniyor, çok bilinen etkinlikler iptal ediliyor. Ve gelecekte enfekte olmuş insanların sayısı azalsa bile, sonuçların bir kısmı uzun süre bizimle kalabilir.

Türkiye’de durum küresel olaydan biraz farklıdır (İtalya’da kaydedilen enfeksiyonların sayısı on binden fazladır, düzinelerce insanın ölümü söz konusu) ve Türk BT uzmanları resmin sadece bir kısmını kişisel deneyimlerden görebiliyor. Bu nedenle pandeminin BT endüstrisi üzerindeki etkisi hakkında karışık bilgiler topladım.

Bazı BT şirketleri, faaliyetlerinin doğası gereği, koronavirüsün sonuçlarıyla karşılaşır ve bunlara uyum sağlamak zorundadır. İnternet erişimi karantinada sosyal açıdan önemli olduğundan, Comcast ve T-Mobile mobil operatörü trafik kısıtlamalarını geçici olarak kaldırmıştır . Airbnb iptal politikasını gevşetti . Google ile ilgili bioteknoloji şirketi Verliy, COVID-19’da kimlerin test edilmesi gerektiğini belirlemek için bir web sitesi üzerinde çalışıyor . Ve Pornhub bile İtalya’da Premium hizmeti ücretsiz erişim sağlıyor.

Elbette, bilgi teknolojisi bilgi yayma meseleleriyle ilgilidir. Milyonlarca insan bunun için İnternet’e döndü ve Google gibi arama motorlarından hızlı bir şekilde bulabileceklerine baktı. Aynı zamanda, çok sayıda sahte durum ortaya çıktı ve dezenformasyonla mücadele sorunu ortaya çıktı. “Koronavirüs aramaları” durumu nedeniyle, bilgi kirliliği ve aşırı panik ortaya çıktı. Ve burada İnternet platformları ile ilgili aşılması çok zor sorular-sorunlar ortaya çıkıyor.

Örneğin, YouTube’un son trajedilerle ilgili videoları şeytanlaştırmak gibi bir kuralı vardır (bu tür videolar yazarlarına reklam getiremez). Bu, bu tür etkinliklerde para kazanma yeteneğini sınırlar ve ayrıca reklam verenlere güven verir.

BT şirketleri, çoğunlukla siyasetle bağlantılı olarak “bilgileri doğru bir şekilde filtreliyor” baskısı altındadır. Donald Trump gerçekten yanlış bir şeyi tweetliyorsa, Twitter yanlış bilgiler hakkında bir not düşmeli mi?

Uzaktan çalışma

İlk başta, Batı BT şirketleri, kendileri isteyen çalışanlar için virüs salgınlarına en yakın olan ofislerde uzak konumların olasılığı konusunda ihtiyatlı bir şekilde konuştu. Ama sonra her şey daha radikal hale geldi: “evden çalışma” prensipte böyle bir fırsata izin veren tüm çalışanlar için zorunlu bir önlem haline getirilmeye başlandı.

Geçen hafta Twitter , belirli bir ofisten bağımsız olarak tüm tam zamanlı çalışanları için (şu anda 4,900’ü var) evden çalışmayı “büyük ölçüde teşvik ettiğini” söyledi . Şimdiyse zorunlu kıldı . Aynı şekilde Ofisler (şimdilik) açık ama Yandex firması da çalışanların evden çalışmasını tavsiye etti .

Şimdi birçok takım ilk kez uzaktan çalışıyor. Verimliliğin azalmadığı tespit edilirse, bu kişiler daha sonra ofise geri dönmek isteyecekler mi?

Bu, BT devlerinin prensip olarak uzaktan çalışmaya uygun olduğu gerçeğini kontrol  için ilk pandemidir. Aslında, bu daha sonra sonuçları ortaya kendiliğinden çıkacak olan devasa bir deneydir.

Çevrimiçi Öğrenme

İlk vakalarda okullar ve üniversiteler karantina altına alınabilseydi belki de durum bu kadar ilerlememiş olurdu. Ama şimdi çalışmaları üzerindeki etkisini en aza indirmek için teknolojiyi kullanmaya çalışıyorlar. Günümüzde bir çok okul ve üniversite zaten uzaktan eğitim altyapısına sahiptir. Fakat bu çapta belkide ilk defa test edilmiş olacak.

Burada da kendine ait nüanslar var. Örneğin, tüm öğrencilerin uygun bilgisayar / mobil cihazları ve hızlı İnternet’i yok.  ABD’de bile 12 milyon çocuğun evde internete sahip olmadığı biliniyor.

Üretim ve satış

Yazılım üzerinde uzaktan çalışmak mümkün ancak donanımları uzaktan üretmek şuan için mümkün değil. Çin fabrikaları büyük bir düşüş yaşadı ve büyük şirketlerin temsilcileri geçici olarak Çin’e uçmaktan kaçınmaya başladı ve sonuç olarak koronavirüs, donanım endüstrisinin tekerleklerinin önüne konan büyük ölçekli bir taş haline geldi. Bunun en çarpıcı örneği Apple. Görünüşe göre, Mart sonu için planlanan yeni bütçe iPhone’un sunumunu bile erteletti.

Türk malı zannettiğimiz basit bir ateş ölçer’in bile Çin’den gelen parça yüzünden üretilmediğini duyduğumda hem şaşırmış hem de kızmıştım.

Önlemler

Her şeyin basit ve açık olduğu anlaşılıyor. MWC iptal edildi . E3 iptal edildi . SXSW iptal edildi . Ve bu iptaller sadece IT sektöründe değil: NBA, NHL, futbol maçları ya oynanmıyor ya seyircisiz oynanıyor , St.Petersburg’daki  1000’den fazla katılımlı tüm organizeler yasaklandı.

Elinde telefon olan herkesin sosyal medya’ya yalan yanlış post girebileceği unutulmamalı ama doğru olma ihtimaline karşın tedbiri elden bırakmamalıdır.  Bir haber ile ilgili Resmi kanallara bakın. Doğru olup olmadığına emin olmadığınız bir gönderiyi paylaşmayın. 

Hilmi Bilici
Bilgisayar Mühendisi