1. Bölüm Ders 3: MOBİL CİHAZLARA UYGULAMA GELİŞTİRMEK KULLANILAN İÇİN YAZILIM DİLLERİ

Günümüzde mobil platformlara hemen her dil ile uygulama yazılabiliyor. Neredeyse yazılamayan dil yok gibi. Mesela Python ile kivy uygulama çatısı kullanarak yazıldığı gibi Delphi ile ve Delphi’nin açık kaynak sürümü olan Lazarus ile bile yazılabiliyor. Tabi bu saydıklarımız en uç- sıra dışı örneklerdir. Normalde Android için Java ve Kotlin en çok tercih edilenler arasında iken; IOS için ise Objective C ile Swift tercih edilenlerdir. C/C++, C# ile de ya da ismini daha hiç duymadığınız bir dil ile de yazmak mümkün. Yeni çıkan Ruby, Crystal gibi diller buna örnek verile bilinir.

Mobil yazılım dillerinde en çok tutulanları ise:

• C#
• C/C++
• Java
• Objective C
• Swift
• HTML
• CSS
• Javascript
• Kotlin
• Python
• Ruby
• Dart
• Delphi

C# Dilinde Mobil Programlama

Microsoft firmasının geliştirmiş olduğu  C# (C Sharp), yeni nesil bir programlama dilidir.  .NET Teknolojisi için geliştirilmiş ve nesne tabanlı dillerin arasından en önemli olanlardandır. Java ile birçok ortak noktası vardır. Hata oranını en aza indirmesinin bir sebebi de gelişmiş bir derleyiciye sahip olmasıdır. Hazırlanan uygulama çalıştırıldıktan sonra derleyici tarafından tespit edilen hatalar geliştiricinin önüne farklı bir ekranda sunulur ve geliştirici bu hataları kolaylıkla düzeltmeimkanı bulur.

C++ Dilinde Mobil Programlama

1979 yılından itibaren düşük seviyeli bir dil olarak geliştirilen C++, mobil uygulama dillerinden en popülerinden birisi olmuştur. Dil C dilinin nesne tabanlı türü olarak tanımlanabilir. C++, pek çok mobil uygulamada ve işletim sisteminin kodlanmasında kullanılmaktadır. Nesne tabanlı programlamanın kolaylıklarını sunan C++ sayesinde geliştirilen mobil uygulamalar, uygun iyileştirmeler sonucunda oldukça hızlı bir şekilde derlenir ve çalışır.

Java Dilinde Mobil Programlama

Sun Microsystems tarafından geliştirilen, güçlü bir şekilde yazılmış nesne yönelimli programlama dili olan Java; uygulama geliştiricileri tarafından “taşınabilir programlama dili” olarak adlandırılır. Java ile kodlanmış programlar; iOS, Linux, Mac OS, Windows, Android gibi farklı işletim sistemlerinde pek fazla bir değişikliğe tabi olmadan çalıştırılır.

Objective-C Dilinde Mobil Programlama

Apple tarafından kullanılan, C dili ve Smalltalk paradigmalarına dayanan derlenmiş nesne yönelimli bir programlama dili olan Objective-C iPhone ve iPad’lerde kullanılabilecek mobil uygulamaların geliştirilmesini sağlar. Nextstep firması tarafından üretilen ve iOS işletim sistemleri için uygulama geliştirilebilen nesne tabanlı bir yapıya sahiptir. Ücretsizdir fakat güncel sürümlerini çalıştırabilmek için Apple marka bir bilgisayara ihtiyaç vardır. Apple marka cihazı olmayanlar sanallaştırıcı makineleri kullanarak Mac işletim sistemi kurabilir ve Apple yazılım dünyasına adım atabilir.

Swift Dilinde Mobil Programlama

iOS işletim sistemiyle uyumlu mobil uygulamalar geliştirebilmek için, Apple tarafından oluşturulan nesne tabanlı bir programlama dilidir. kullanımı oldukça kolay olan Swift’in Açık kaynaklı bir dil olması da kullanımını artırmıştır.

HTML Dilinde Mobil Programlama

Web sayfa hazırlama dili olarak bilinen HTML, günümüzde kullanılan en yaygın metin tabanlı dildir. En son sürümü HTML5 ile responsive web sayfaları tasarlamanın yanında mobil uygulamalarda yazıla biliniyor.

CSS Dilinde Mobil Programlama

Gerçekte bir programlama dili olmayan CSS, mobil uygulamadaki HTML elementlerinin nasıl bir görsellikle sunulacağını düzenleyen bir işaretleme dilidir. Mobil uygulamalara ait olan nesneleri, renkleri, boyutları, konumları vb. özellikleri düzenlemek için kullanılıyor.

JavaScript Dilinde Mobil Programlama

Netscape firması tarafından geliştirilen JavaScript, etkileşimli ve dinamik bir betik dilidir. Java’nın farklı bir sürümü sanılsa da aslında birbirinden oldukça farklı teknolojilerdir. Genellikle oyun geliştirmede kullanılır.

Kotlin Dilinde Mobil Programlama

JVM (Java Virtual Machine) üzerinde çalışan ve JetBrains firması tarafından ortaya çıkarılan Kotlin dili Google I/O 2017 [1] etkinliğinde Java ve C++ ‘dan sonra Android’in 3. resmi geliştirici dili olarak duyurulan ve açık kaynak koda sahip bir programlama dilidir.

Python Dilinde Mobil Programlama

Geliştirilmesine 1990 yılında başlayan Python, nesne yönelimli, yorumlamalı, birimsel ve etkileşimli yüksek seviyeli bir programlama dilidir. Kivy modülü ile Python dilinde mobil programlama yapma imkanı sağlanmıştır.

Ruby Dilinde Mobil Programlama

Ruby, dinamik, nesne tabanlı, reflektif yöntemli üst seviye bir programlama dilidir. Sözdizimi açısından Perl ve Eyfel’e benzeyen Ruby dili, Yukihiro Matsumoto tarafından Japonya’da tasarlanmaya ve geliştirilmeye başlanmış olup dilin bazı özellikleri Python, Lisp, Dylan ve Clu’dan alınmıştır.

Dart Dilinde Mobil Programlama

Dart ilk kez Google firması tarafından geliştirilerek JavaScript’in yerini almasını düşündüğü, 2011 yılında tanıtılan çok maksatlı ve nesne yönelimli, smalltalk tarzını benimsemiş bir programlama dilidir.

Delphi Dilinde Mobil Programlama

Pascal programlama dili üzerine inşa edilen nesne yönelimli bir programlama dilidir. Delphi programlama alanında çok önemli bir yer sahipken kullanıcı kitlesini kaybetmiştir. Fakat Delphi XE2 sürümü ile birlikte mobil desteği sayesinde Android ve IOS yazılım pazarında olduğunu göstermiştir.

Peki hangi programlama dilini seçmeliyim?

Hangi programlama dilinin seçilmesi ile ilgili kafalarda bir sürü oluşabilir. Burada tabii ki asıl soru hangi tür ve amaç için bir yazılım oluşturacaksınız gibi soruların cevabında yatıyor. TIOBE adlı kuruluşun programlama dillerinin Google, msn, yahoo, wikipedia’nın web aramalarında çıkma frekansına göre belirlendiği indekse göre şöyle bir tablo karşımıza çıkmaktadır. [2]

Tablo 3.1: Web aramalarında çıkma frekansına göre en çok kullanılan programlama dilleri

[1]              https://events.google.com/io2017/            17.12.2018

[2]              https://www.tiobe.com/tiobe-index//    17.12.2018